کرونا

با توجه به انواع مختلف دستکش هی یکبار مصرف در بازار تجهیزات پزشکی، معمولا این سردرگمی وجود دارد که کدام نوع بهترین است و یا کدام گروه دستکش برای چه کاربردی مناسب تر است. در ادامه به بررسی انواع مختلف دستکش یکبار مصرف و کاربردهای آن می پردازیم. پس از خواندن مقاله ی زیر امکان انتخاب دستکش مناسب برای مکان ها، زمان ها و کاربردهای مختلف وجود خواهد داشت. انواع مختلف دستکش، با توجه به نام ماده ای که از آن ساخته شده اند نام گذاری می شوند:

محصولات مرتبط :

دستکش لاتکس:

دستکش لاتکس یک دستکش از جنس لاستیک است که از مواد طبیعی ساخته شده است. معمولا این دستکش برای محافظت از دست در کارهای صنعتی و پزشکی استفاده می شود. مشکل این دستکش ها، ایجاد حساسیت پوستی در بعضی افراد است. در صورتی که این حساسیت وجود نداشته باشد، دستکش لاتکس از لحاظ راحتی و انعطاف پذیری از انواع دیگر دستکش مناسب تر است.  این نوع دستکش در دو نوع پودری و بدون پودر در بازار تجهیزات پزشکی عرضه می شود که نوع پودری آن به دلیل ایجاد حساسیت بیشتر، کمتر استفاده می شود. ویژگی های دستکش لاتکس عبارتند از:

• در صورت استفاده از سایز مناسب، مانند پوست دوم به دست می چسبد
• بسیار راحت
• حفظ میزان بالای حس لامسه به دلیل ضخامت کم
• قابل استفاده برای زمان های طولانی
• قیمت مناسب
• محافظت از پوست در برابر ویروس ها و باکتری ها
• مناسب برای استفاده در مکان های عفونی و دارای ریسک بالای آلودگی
• انعطاف پذیر
• محکم
• قابل تجزیه در محیط زیست
• یک بار مصرف
• غیر استریل
• ضد لغزش

خفیف ترین حالت های حساسیتی که ممکن است دستکش لاتکس ایجاد کند شامل خشکی پوست، خارش، سوزش و قرمزی می باشد که معمولا در اثر استفاده ی مداوم از لاتکس ایجاد می شوند. در مقابل، شدید ترین حالت های حساسیت که معمولا بلافاصله پس از تماس دست با این نوع دستکش ایجاد می شوند شامل آبریزش بینی، گرفتگی عضلانی، قرمزی چشم و کهیر است.

محصولات مرتبط :  

دستکش نیتریل:

دستکش نیتریل که دستکش پزشکی نیز نامیده می شود بر خلاف دستکش لاتکس، بدون استفاده از لاتکس ساخته شده و از مواد مصنوعی ساخته شده و هیچ گونه حساسیت پوستی ایجاد نمی کند. مزیت این دستکش یکبر مصرف، مقاومت آن در برابر پارگی یا سوراخ شدن در مقایسه با سایر دستکش ها است. به همین منظور، قبل از ورود دستکش یکبار مصرف به بازار تجهیزات پزشکی، آزمایش های مختلفی بر روی آن انجام می شود. دستکش نیتریل دارای ویژگی های زیر می باشد:

• بدون لاستیک
• حفظ سطح بالای حس لامسه
• چسبیدن کامل به دست
• کشش بالا
• قیمت مناسب
• مقاوم در برابر بسیاری از مواد شیمیایی و ویروس ها
• مناسب برای محیط های دارای عفونت و آلودگی زیاد
• طول عمر بالا حتی در صورت استفاده نشدن
• دارای رنگ های آبی یا مشکی که هر گونه پارگی یا سوراخ را نشان می دهند

دستکش وینیل:

این مدل دستکش که از پلیمر پلی وینیل کلراید(PVC) ساخته شده است بیشتر در صنایع غذایی و مواردی استفاده می شود که طول عمر و ایمنی در اولویت قرار ندارد. به طور مثال می توان از این دستکش در نظافت، محیط آزمایشگاه و در زمان آشپزی استفاده کرد. دستکش وینیل دارای ویژگی های زیر می باشد:

• بدون لاتکس
• کامل به پوست نمی چسبد
• مناسب برای استفاده ی کوتاه مدت
• مناسب برای محیط هایی با آلودگی پایین و محیط های بی خطر
• مقاوم در برابر برخی مواد شیمیایی
• نامناسب برای کارهایی که نیاز به دقت لمسی بالا دارند
• قیمت پایین
• غیر استریل

محصولات مرتبط :  

دستکش یکبار مصرف نایلونی:

دستکش های نایلونی از انواع دستکش یکبار مصرف پر استفاده در هتل ها، آشپزخانه ها، مراکز بهداشتی و بیمارستان ها هستند. این دستکش ها دارای محافظت نسبی هستند و از انواع نازک تا ضخیم ساخته شده اند. مهم ترین نکته در استفاده از دستکش نایلونی عدم ایجاد حساسیت پوستی است. دستکش های نایلونی یک بار مصرف، غیر استریل و بدون پودر هستند و قیمت کمتری نسبت به سایر دستکش ها دارند. در استفاده از این مدل دستکش باید توجه شود که دستکش نایلونی در برابر ویروس ها مقاوم نیست و هم چنین در صورت تماس با اتانول یا مواد ضد عفونی کننده، میزان نفوذ آن تا ۹۰ درصد افزایش می یابد.

دستکش جراحی:

محصولات مرتبط :  

انواع مختلف دستکش که تا این بخش معرفی شدند، برای معاینات و سایر کاربردهای پزشکی استفاده می شوند و غیر استریل هستند. اما نوع دیگری از دستکش نیز وجود دارد که دستکش جراحی نام دارد و در اتاق عمل استفاده می شود. این دستکش استریل است و با اندازه ی دقیق تر و حساسیت لمسی بیشتر ساخته می شود. دستکش های جراحی دارای ویژگی های زیر می باشند:

• دارای ساق بلند به منظور پوشش و حفاظت بهتر
• عدم ایجاد واکنش های حساسیتی
• دارای سایزهای دقیق برای راحتی استفاده
• کاملا استریل و بهداشتی
• ساخته شده از مواد دارای کیفیت مناسب
• انعطاف پذیری
• چسبیدن به دست برای گرفتن ابزار جراحی یا نخ های بخیه
• دارای بیشترین میزان حفاظت در برابر آلودگی ها و میکروارگانیزم ها
• دارای بافت ضد لغزش برای انجام عمل های حساس
• دارای قیمت بیشتر از سایر دستکش ها به دلیل ویژگی های خاص

دستکش های جراحی علاوه بر اتاق عمل در آزمایشگاه ها، دندانپزشکی و داروخانه نیز استفاده می شود.

دستکش ارتوپدی:

محصولات مرتبط :  

این نوع دستکش چند لایه و بسیار ضخیم است و در عمل های جراحی ارتوپدی استفاده می شود. عمل های جراحی ارتوپدی طولانی مدت هستند و از لحاظ استریل بودن محیط از اهمیت بیشتری برخوردارند. هم چنین ابزار جراحی ارتوپدی سنگین هستند و نیاز به دستکشی ضخیم برای گرفتن این ابزار و کار با آن ها وجود دارد. بنابر این دستکش های ارتوپدی باید بسیار ضخیم و مقاوم باشند و البته حس لامسه ی جراح را نیز حفظ کنند. ویژگی های این نواع دستکش عبارتند از:

• موجود در سایزهای دقیق و مختلف
• دارای رنگ تیره به منظور جلوگیری از انعکاس نور و خسته شدن چشم جراح
• ساخته شده با تکنولوژی خاص برای راحتی پوشیدن دستکش حتی با دست خیس
• دارای لایه ی ضد برش که از سوراخ شدن یا پارگی دستکش جلوگیری می کند
• استریل
• مقاوم در برابر ویروس ها و عفونت ها
• ساخته شده از مرغوب ترین مواد
• عدم ایجاد حساسیت

دستکش ضد HIV:

محصولات مرتبط :  

دستکش های ضد ایدز نوع جدیدی از دستکش هستند که برای پیشگیری و محافظت در برابر ایدز در مراکز درمانی به خصوص آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع دستکش از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا نگرانی از ابتلا به ایدز حین درمان بیماران یکی از نگرانی های کادر درمان است. این ویروس از طریق سرنگ یا ابزار تیز جراحی یا تزریق خون به راحتی منتقل می شود. این دستکش دارای سه لایه است و یک لایه ی آن از دستکش در برابر پارگی یا سوراخ شدن در اثر تماس با سوزن یا تیغ آلوده محافظت می کند. استفاده از دستکش ضد ایدز یک روش بسیار موثر و قابل اطمینان برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری در محیط های درمانی است.

معمولا دستکش ها از جمله دستکش لاتکس در دو مدل پودری و بدون پودر در بازار عرضه می شوند. دستکش های پودری آغشته به نشاسته ی ذرت هستند که باعث می شود پوشیدن دستکش راحت تر باشد. نشاسته ی ذرت جایگزین پودر لیکوپودیوم و تالک شده و تحریک پوستی کمتری دارد. با این وجود هم چنان دستکش های بدون پودر طرفداران بیشتری دارند. دستکش های بدون پودر، به دلیل روندی که برای حذف پودر انجام می شود گران تر هستند. هم چنین به دلیل اینکه هیچ اثری بر روی لباس و سطوح دیگر باقی نمی گذارند بیشتر ترجیح داده می شوند.

نتیجه گیری:(دستکش یکبار مصرف)

دستکش های لاتکس انتخابی مناسب برای کاربردهای پر خطر و استفاده های طولانی هستند و هم چنین در محیط هایی که عفونت در آن ها بیشتر است مورد استفاده قرار می گیرند. این دستکش ها کاملا به پوست می چسبند و با حفظ حس لامسه، از پوست در برابر ویروس ها، باکتری ها و بیشتر مواد شیمیایی محافظت می کنند. بنابراین دستکش لاتکس برای استفاده در قسمت های پر خطر و آلوده ی بیمارستان و محیط های درمانی بسیار مناسب است.

البته همان طور که گفته شد، لاتکس ممکن است برای بعضی افراد ایجاد حساسیت پوستی کند که در این صورت بهتر است از دستکش نیتریل استفاده شود که تقریبا جایگزین مناسبی برای لاتکس است و در محیط های آلوده و پر خطر نیز استفاده می شود. این نوع دستکش مقاومت بیشتری در برابر مواد شیمیایی دارد. علاوه بر این، مزیت دیگر آن رنگی بودن آن است که هر گونه پارگی و سوراخ را نشان می دهد. در مقابل دستکش های بدون لاتکس مانند وینیل، مقاومت کمتری در برابر آلودگی ها و ویروس ها دارند و بهتر است در استفاده های طولانی مدت استفاده نمی شوند. به دلیل آن که این دستکش ها کاملا به پوست نمی چسبند، امکان رسیدن آلودگی به پوست را بالا می برند.

به عنوان یک نتیجه ی کلی و بدون در نظر گرفتن فاکتورهایی مثل قیمت، کاربرد و مکان استفاده دستکش، می توان گفت از میان دستکش های لاتکس، وینیل و نیتریل، در شرایط یکسان، دستکش نیتریل به دلیل داشتن ویژگی های زیر بهترین گزینه است:

• عدم ایجاد حساسیت
• مقاوم بالا و خاصیت کشسانی و انعطاف زیاد
• مقاومت در برابر مواد شیمیایی
• به دلیل ضخامت بیشتر از دستکش وینیل، احتمال سوراخ شدن آن کمتر است.

البته همان طور که گفته شد هیچ کدام از این سه نوع دستکش استریل نیستند و برای استفاده در اتاق عمل یا محیط های حساس آزمایشگاهی لازم است از دستکش جراحی استفاده شود.

دستکش یکبار مصرف در بازار تجهیزات پزشکی ایران:

محصولات مرتبط :  

انواع مختلف دستکش یکبار مصرف در بازار تجهیزات پزشکی ایران وجود دارد. هنگام خرید دستکش باید دقت شود که هدف از خرید چیست و دستکش مورد نظر برای چه محیطی با چه میزان حساسیت و آلودگی استفاده خواهد شد. بنابراین بهتر است پارامترهایی مانند راحتی، دوام و میزان محافظت در نظر گرفته شوند..

لاتکس:

لاتکس از مایع شیری رنگی که از درختی به نام  گرفته می شود، ساخته می شود.  این دستکش ها در ابتدا در سال ۱۸۸۹ میلادی مورد استفاده قرار گرفتند. در طول این مدت صنعت بهداشت و درمان شروع به استفاده از دستکش جراحی نمود. به منظور راحت دست کردن این دستکش ها  روش های متفاوتی مانند خیس کردن و یا استفاده از پودرهای گرد مختلف بکار گرفته شد. این پودرها شامل کربنات کلسیم، پودر تالک، تنوعی از محصولات نشاسته، و ترکیبی از تالک، هاگ و پودر لیکاپدیم (Lycopodium) است. لیکاپدیم ماده ای بود که به عنوان اولین روان کننده برای دستکش های لاتکس پزشکی استفاده شد. این ماده تقریباً به مدت چهار دهه مورد استفاده قرار گرفت، قبل از آن مشخص شده بود که این ماده اثرات مضری برای کاربر دارد؛ لذا استفاده از این ماده کاهش و سپس متوقف شد. در عوض، تولیدکنندگان دستکش از پودر تالکم، که یک روان کننده غیرقابل جاذب بود، استفاده نمودند. در دهه ی ۴۰ میلادی دریافتند که این پودر نیز دارای عوارضی است. عوارض آن شامل چسبندگی و گرانولوما بودند. گرانولوما نوعی التهاب است که در بسیاری از بیماری ها به دنبال تحریک مزمن سیستم ایمنی یافت می شود.

در سال ۱۹۷۴ میلادی نوعی پودر مبتنی بر آرد ذرت در صنعت بهداشت برای استفاده در این نوع دستکش ها بکار گرفته شد. این پودر غیرقابل تحریک و غیرقابل جذب بود. در اوایل دهه ۷۰ میلادی، استفاده از این پودر در دستکش های لاتکس پزشکی آغاز شد. بنابراین این دستکش ها در دو نوع پودری و غیرپودری دسته بندی شدند.

محصولات مرتبط : 

کاربرد:

معمولاً این دستکش ها برای محیط های آشپزی، آزمایشگاهی و معایناتی که نیاز به انجام کار دقیق با دست است، مناسب می باشد. دستکش های لاتکس می توانند منجر به واکنش های آلرژیک برای برخی از کاربران شود، اما با این وجود بسیار پرمصرف می باشند چرا که  به دلیل انعطاف پذیری و استحکام این دستکش ها، دست کاربر به راحتی داخل دستکش می شود و به وی اجازه می دهد همه چیز را به راحتی لمس نماید که باعث بهبود عملکرد متخصصان و جراحان پزشکی می شود. دستکش های مورد استفاده در جراحی اساساً از لاتکس طبیعی یا مصنوعی ساخته می شوند. استفاده از دستکش های لاتکس پزشکی قدمتی صد ساله دارد. دلایل بسیاری برای استفاده از این دستکش ها در معاینات و جراحی ها وجود دارد.

مشکل:

خفیف ترین حساسیتی که ممکن است دستکش های لاتکس برای دستان شما ایجاد کند، به صورت خشکی، خارش، سوزش، پوسته ریزی و قرمزی پوست است که در اثر استفاده مداوم از لاتکس دیده می شود. ممکن است پس از چند هفته استفاده، این حساسیت ها به صورت شدیدتری بروز پیدا کنند.  نادرترین و شدیدترین نوع حساسیت، حساسیت تماسی فوری است که بعد از تماس علائم حساسیت به صورت آبریزش بینی، قرمزی چشم، گرفتگی عضلانی، کهیر و خارش شدید نمایان می شود.

محصولات مرتبط :      

- دستکش وینیل

وینیل از یک ماده ی مصنوعی به نام پلی وینیل کلرات ساخته شده است. که همین ویژگی سبب شده، استفاده از آن نسبت به دستکش های حساسیت زای لاتکس، مقرون به صرفه باشد. در ترکیبات دستکش های وینیل از موادی استفاده شده است (Plasticizers)، که قابلیت کشسانی این دستکش را نسبت به انواع دیگر دستکش ها بیشتر کرده است. وینیل، دستکشی چند منظوره برای استفاده های عمومی و فعالیت هایی  که نیاز به دقت لمسی در کار وجود ندارد، می باشد. این دستکش ها مانند دستکش های لاتکس نبوده و کاملاً به دست نمی چسبند. در واقع دستکش های وینیل نوع ضخیم تر و گشادتر از دستکش های لاتکس می باشند و همچنین در برابر اسیدها، قلیاها و الکل ها مقاومت خوبی دارند.

محصولات مرتبط :     

کاربرد:

این دستکش ها معمولاً در تمیز کاری، نقاشی، مونتاژ کاری، محیط های آزمایشگاهی و آشپزی استفاده می شود.

همچنین پیشنهاد می شود در هنگام انجام قالبگیری های دندانپزشکی نیز از دستکش های وینیل استفاده شود، زیرا سولفور موجود در دستکش های لاتکس می تواند مانع سفت شدن ماده قالبگیری گردد. 

- دستکش نیتریل

در اواسط دهه ۱۹۹۰ دستکش های نیتریل از اکریل و نیتریل و بوتادین مونومر (پلیمر سه گانه مصنوعی که از طریق لاستیک یکبار ولکانیزه شده (فرآیند پخت لاستیک) بدست می آید) تولید شد و دیده شد مقاومت شیمیایی بیشتری نسبت به دستکش های لاتکس دارند و برای کسانی که به لاتکس آلرژی داشتند، گزینه مناسبی بود. دستکش های نیتریل از یک ترکیب ضدآلرژی ساخته شده است که از لاتکس انعطاف پذیرتر و مقاوم تر در برابر پارگی و کار با مواد شیمیایی است. این دستکش ها عمر مفیدتری نسبت به انواع دیگر دستکش ها دارند و راحتی و نرم بودن نیتریل و همچنین الگوی چسبناک آنها نسبت به دستکش های وینیل، به راحتی و چابکی دست کمک بسیار می کند.

کاربرد:

دستکش نیتریل در محیط های آزمایشگاهی، شیمیایی و یا آشپزی مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه اکثر آزمایشگاه ها به منظور کاهش وقوع حساسیت به لاتکس در کارگران، دستکش نیتریل را جایگزین دستکش لاتکس می کنند. دستکش های نیتریل (high nitril) آزمایشگاهی با درجه بالای مهارت و چابکی، به منظور کاهش دادن ریسک حوادث و جراحات می باشد.

محصولات مرتبط :       

جمع بندی

دستکش وینیل از مواد مصنوعی متشکل است از کلرید پلی وینیل و روان کننده هایی که از مواد نرم ساخته شده اند. این دستکش ها آلرژی زا نبوده و جایگزین مناسبی برای دستکش های لاتکس آلرژی زا می باشند. دستکش های وینیل، دستکش هایی چند منظوره برای استفاده های عمومی و فعالیت هایی  که نیاز به دقت لمسی در کار وجود ندارد، می باشند. این دستکش ها مانند دستکش های لاتکس نبوده و کاملاً به دست نمی چسبند. در واقع دستکش های وینیل نوعاً ضخیم تر و گشادتر از دستکش های لاتکس و نیتریل می باشند. از این دستکش ها معمولاً در تمیز کاری، نقاشی، مونتاژ کاری، محیط های آزمایشگاهی و آشپزی استفاده می شود.

دستکش های نیتریل نسبت به لاتکس و وینیل، مقاوم تر بوده و استحکام بیشتری نسبت به سوراخ شدن و پارگی دارد. در مقایسه با وینیل، نیتریل ها قابلیت کشسانی بیشتر داشته و ضخیم تر است. با این وجود قدرت الاستیکه لاتکس طبیعی بهتر از هر دو نوع است. از سویی در ساخت دستکش های وینیل و لاتکس، از ترکیبات پروتئینی استفاده شده که این امر در ترکیبات ساخت نیتریل بکار برده نشده است. درنتیجه احتمال واکنش های پوستی به نسبت زیادی کاهش می دهد.

حال اگر بخواهید یک انتخاب دقیق بین دستکش های نیتریل و وینیل و لاتکس داشته باشید، از بین انواع دستکش ها، دستکش های نیتریل می تواند بهترین گزینه باشد. این دستکش همانند دستکش وینیل جایگزین مناسبی برای افراد دارای حساسیت به دستکش لاتکس است و از لاتکس مقاوم تر و از وینیل راحت تر و نرم تر است. طبق تحقیقات برانکارد دلایل بسیاری وجود دارد که نیتریل را بهترین دستکش از نظر درجه ی پزشکی معرفی کرده است که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد

محصولات مرتبط :  :

- تمام دستکش های نیتریل درجه پزشکی دارند و بدون لاتکس هستند و در نتیجه ضدحساسیت بوده و احتمال بروز واکنش های حساسیتی و ناراحتی های پوستی را کاهش می دهند.
- نسبت به دستکش های وینیل و لاتکس ضخامت بیشتری داشته که سبب شده مقاومت آنها بیشتر شود و بنابراین به آسانی سوراخ یا پاره نشود.
- همچنین سد محافظتی بسیار مقاومی می باشند و در برابر مواد شیمیایی مانند حلال های چربی و روغن ها مقاومت می کنند.
- دستکش های نیتریل نسبت به دو نوع دستکش دیگر قابلیت انعطاف پذیری بیشتری داشته و خاصیت کشسانی بیشتری نیز دارد.
- طراحی نرم و قابل انعطاف آنها، پوشش مناسبی را فراهم کرده است؛ همچنین الگوی چسبناک آنها به مهارت و چابکی دست کمک می کند.